Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος 2018-1-EL01-KA101-046783 με τίτλο "Αξιοποιώντας διαφορετικές πρακτικές για ποιοτική εκπαίδευση μέσα από την ευρωπαϊκή εμπειρία" η Αργυρώ Σκουντριδάκη ΠΕ07, καθηγήτρια του 3ου Γυμνασίου Χανίων, παρακολούθησε το 7ήμερο πρόγραμμα “Teaching Cinema in the Classroom and Beyond” του εκπαιδευτικού οργανισμού European Exchange στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας από 05/10/2018 – 11/10/2018 .
Στο πρόγραμμα αυτό έλαβαν μέρος εκπαιδευτικοί από τρεις Ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα) με διοργανωτή τον Axel Wiczorke. Κεντρικό ερώτημα του προγράμματος ήταν “Γιατί θα πρέπει να γυρίζουμε ταινίες με παιδιά και εφήβους;” Η εκπαίδευση με ταινίες στο σχολείο εκτός από τον ψυχαγωγικό της χαρακτήρα, βοηθάει στην εκμάθηση ξένων γλωσσών, στην κατανόηση του προφορικού και την παραγωγή του γραπτού λόγου, στην ανάλυση εικόνων και νοημάτων συνδέοντας τη θεωρία με την πράξη (“Learning by doing”). Η θεωρία του προγράμματος βασίζεται στον Alain Bergala (Kino als Kunst/ The Cinema Hypothesis)
Ένα ρητό των Ινδιάνων της Αμερικής λέει:
"Πες μου ένα γεγονός και θα το μάθω,
πες μου μια αλήθεια και θα την πιστέψω,
αλλά αν μου πεις μια ιστορία
θα ζήσει για πάντα στην καρδιά μου".
Τα επιμορφωτικά μαθήματα πραγματοποιήθηκαν σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο διδασκαλίας που περιλάμβανε χώρο φύλαξης του υλικού εξοπλισμού (απαραίτητες συσκευές, ψηφιακά μέσα κ.α.) και εργαστήριο για τη δημιουργία ταινιών. Η κάθε ημέρα του προγράμματος περιείχε διαφορετικά θέματα και γνώσεις, απαραίτητες για την παιδαγωγική αξιοποίηση της κινηματογραφικής εμπειρίας και πρακτικής:
H θέση του πομπού και του δέκτη
H δημιουργία κατάλληλων σεναρίων και τα θέματα τα οποία μπορεί να πραγματεύονται
Oι παιδαγωγικοί στόχοι ενός τέτοιου project στο σχολείο και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα,
Πώς ένα κείμενο μεταμορφώνεται σε δράση, πώς ένα σενάριο γίνεται ταινία (“ δρώντων καὶ οὐ δι’ ἀπαγγελίας”)
Οι απαιτούμενες τεχνικές γνώσεις: εξοπλισμός (κάμερες, μικρόφωνα κ.τ.λ.), ηχογράφηση, εικονοληψία, φωτισμός κ.α.
Βασικές αρχές και “μυστικά” της σκηνοθεσίας
Η σημασία της σωστής προετοιμασίας
Ιδέες για διάφορες εφαρμογές στο σχολείο:Project λιγότερο ή περισσότερο φιλόδοξα
Οι τρεις καθηγητές είχαν επίσης την ευκαιρία να παρακολουθήσουν προβολές από ανάλογα προγράμματα που είχαν ήδη εκπονηθεί σε σχολεία της Πορτογαλίας, καθώς και εργασίες συναδέλφων από προηγούμενα επιμορφωτικά προγράμματα ERASMUS KA1+.
Ασφαλώς σημαντική θέση στον προβληματισμό του διδάσκοντος και των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών είχε η κατάσταση στην οποία μπορεί να βρίσκεται το κάθε σχολείο και οι δυνατότητες που έχει με βάση τις υποδομές του και την κρατική ή άλλη υποστήριξη που μπορεί να απολαμβάνει, ανάλογα με τη χώρα στην οποία ανήκει. Έτσι, στο σκεπτικό της επιμόρφωσης κυριαρχούσε η ιδέα ότι οι εκπαιδευτικοί έπρεπε να αποκομίσουν γνώσεις και εφόδια ώστε να επιτύχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για το κάθε σχολείο, δηλαδή το πιο εφικτό.
Οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί είχαν από τη δεύτερη μέρα κιόλας την ευκαιρία να βγουν στους δρόμους της Λισαβόνας και να κάνουν ασκήσεις με τη φωτογραφική τους μηχανή και τα τρίποδα, καταγράφοντας μοναδικές στιγμές από την καθημερινότητα των ανθρώπων αυτής της μαγευτικής πόλης.
Επιπλέον η ομάδα επισκέφτηκε στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης αξιοθέατα όπως είναι ο Πύργος Μπελέμ, η Μονή Αγίου Ιερώνυμου, η Πλατεία Κομέρσιο, το Μνημείο των Ανακαλύψεων, το Ενυδρείο Λισαβόνας, η Γέφυρα της 25ης Απριλίου, η Γέφυρα Βάσκο ντα Γκάμα, όπου πραγματοποιήθηκαν λήψεις.
Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε με ένα ομαδικό Project αφιερώματος στον Πορτογάλο ποιητή και συγγραφέα Φερνάντο Πεσόα.
https://www.youtube.com/watch?v=BZ7lbr85DmM
Η κ. Αργυρώ Σκουντριδάκη, μετά την επιστροφή της, συγκεκριμένα τον Νοέμβριο 2018, σε συνάντηση με τον σύλλογο διδασκόντων που πραγματοποιήθηκε στο χώρο του εργαστηρίου της Πληροφορικής του 3ου Γυμνασίου, ενημέρωσε τους συναδέλφους για το περιεχόμενο του προγράμματος, προβάλλοντας παράλληλα οπτικοακουστικό υλικό.
https://mail.google.com/mail/u/0/?tab=rm&ogbl#inbox/FMfcgxwJXLcWNttTCfjLtWjdpHMSXMxJ?projector=1
Στο τέλος της συνάντησης προβλήθηκε το ομαδικό Project που δημιούργησαν στη Λισαβόνα από κοινού οι τρεις συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί. Ακολούθησε ενδιαφέρουσα συζήτηση μεταξύ των καθηγητών του 3ου Γυμνασίου και ανταλλαγή απόψεων και προτάσεων σχετικά με την αξιοποίηση των γνώσεων που προσφέρει μια τέτοια επιμόρφωση.
Κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων σχολικών ετών, η κυρία Σκουντριδάκη πραγματοποίησε με ομάδες μαθητών διάφορες ενδιαφέρουσες δραστηριότητες προς την κατεύθυνση της απόκτησης των απαραίτητων γνώσεων και δεξιοτήτων και της κινηματογραφικής δημιουργίας.
Σε ώρες εκτός του σχολικού προγράμματος, οργανώθηκαν κινηματογραφικές προβολές για τους μαθητές της Β΄ Γυμνασίου, που περιλάμβαναν ταινίες ιστορικού και κοινωνικού περιεχομένου, καθώς και ταινίες που έχουν δημιουργήσει μαθητές από άλλα σχολεία.
Δημιουργήθηκε μικρή κινηματογραφική ομάδα μαθητών της Γ΄ Γυμνασίου,οι οποίοι προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα Flipbook/Flipstory με θέμα της επιλογής τους. Ακολουθεί δείγμα της εργασίας αυτής.
https://drive.google.com/file/d/1PTn5jkLM98OKjSJ8nFR38x0ugrxBoxgC/view?ts=5f2987f5
Μια άλλη κινηματογραφική ομάδα από μαθητές της Β΄ Γυμνασίου εξασκήθηκε στην εικονοληψία παίρνοντας πλάνα από τον χώρο του σχολείου.
https://drive.google.com/file/d/1uxYGjp_Y_TUZeJV8_3tcfG_RGy7JgJYC/view?usp=sharing
Οργανώθηκε εργαστήριο δημιουργίας σεναρίων, στο οποίο συμμετείχε ομάδα μαθητών της Γ΄ Γυμνασίου. Καρπός της εργασίας αυτής ήταν διάφορα σενάρια με θέματα που επέλεξαν οι ίδιοι οι μαθητές με βάση τα ενδιαφέροντα και τις ανησυχίες τους.
https://drive.google.com/file/d/1qYybsCeK5RDgOwXqjIChFO-odjGnqpWJ/view
Η κυρία Σκουντριδάκη, από την εμπειρία της συνεργασίας της με τους μαθητές, διαπίστωσε ότι η ανταπόκρισή τους στην “κινηματογραφική πρόκληση” ήταν ιδιαίτερα θετική, και ότι τέτοιου είδους δραστηριότητες είναι πολύ ωφέλιμες και εποικοδομητικές ως προς την αισθητική καλλιέργεια και τη γενικότερη πνευματική συγκρότηση των εφήβων, καθώς και ως προς την κοινωνικοποίηση και την απόκτηση ατομικών και κοινωνικών αρετών, όπως είναι η υπομονή, η μεθοδικότητα, η συνεργασία, η ουσιαστική επικοινωνία. Δυστυχώς η υλικοτεχνική υποδομή του σχολείου δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες αυτών των τόσο αξιόλογων δράσεων, ούτε επίσης το πρόγραμμα σπουδών τις υποστηρίζει όσο θα έπρεπε, ενώ ταυτόχρονα οι ρυθμοί της καθημερινότητας των μαθητών δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για αυτές. Με τόσες αντικειμενικές δυσκολίες, χρειάζεται τεράστια προσπάθεια για να επιτευχθεί ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα, που οφείλεται συνήθως στο μεράκι, στον ενθουσιασμό, στη δημιουργική “ορμή” καθηγητών και παιδιών. Ευχής έργο θα είναι να δοθεί στο ελληνικό σχολείο αυτή η πολύτιμη δυνατότητα, που μόνο όφελος μπορεί να προσφέρει.
